Nieuwsbrief februari

Lees hieronder de nieuwsbrief van februari 2022

Hieronder treft u onze laatste nieuwsbrief. Wilt u als eerste op de hoogte zijn van het laatste nieuws? Schrijf u dan onderaan deze pagina in voor onze nieuwsbrief.

Vereniging Juridische Kwaliteitszorg Lokaal Bestuur

Beroepsvereniging decentrale overheidsjuristen

Nr. 1| Jaargang 2022 | Editie februari

Beste lezer,
We zijn vol energie van start gegaan dit jaar en we hebben een aantal mooie plannen in het vooruitzicht. Zo zetten we het succes van de webinars uit 2021 voort  en presenteren wede Handreiking inkoop juridische dienstverlening tijdens een studiemiddag.. Ook nemen we in 2022 weer actief deel aan onderzoeken waar we u meer over vertellen. En werken we in de VNG werkgroep Next level gemeentejuristen mee aan goede contacten met onderwijsinstellingen en aan een beter imago van ons mooie beroep om talent aan te trekken. Naar het laat aanzien, zullen we elkaar ook weer fysiek kunnen gaan ontmoeten nu de coronamaatregelen verdwijnen. We kijken nu al uit naar ons jaarlijkse congres.

Vooruitblik eerste helft 2022

Op 12 april gaan we een webinar organiseren als verdieping op het drieluik juridische kwaliteitszorg. We zoomen met Maarten Hageman in op de rol van de jurist/ juridisch controller in relatie tot samenwerkingsvormen, zoals verbonden partijen. In mei staan we stil bij de wijzigingen in de Gemeentewet, in het bijzonder die zien op de bevordering van de bestuurlijke integriteit. In juni hopen we u fysiek te kunnen ontmoeten bij de presentatie van de Handreiking inkoop juridische dienstverlening. Zodra alle data bekend zijn, stellen we u op de hoogte.

Verder zal het voorjaar in het teken staan van de gemeenteraadsverkiezingen. We krijgen een ander gemeentebestuur: nieuwe raadsleden en collegeleden die scholing en advisering gebruiken. Ook van u als gemeentejurist. Bent u in positie? Nu al bij het meedenken over het overdrachtsdocument? Straks bij het bestuderen van de acties in een raadsakkoord of coalitieakkoord? Of helpt u mee bij het inwerkprogramma?

Regeerakkoord

Centraal, althans voor onze beroepsgroep, staat het herstellen van de democratische rechtsorde. In de relatie burger-overheid moet er veel gebeuren om het vertrouwen te herstellen. Dat is een ambitie die onze vereniging in de kern raakt. Juridische kwaliteitszorg heeft immers, o.a. tot doel het bijdragen aan vertrouwen in het bestuur, rechtmatigheid & rechtvaardigheid en de legitimering van overheidshandelen.  Dit houdt in dat we door moeten gaan met het investeren in rol- en omgevingsvaardigheden naast kennis. Om zo het gesprek op een toegankelijke en duidelijke wijze met inwoners te kunnen en durven voeren. Om met menselijke maat te adviseren. Een rol voor ons is verder weggelegd bij het maken van lokale wet- en regelgeving, om te adviseren over de hardheid en de uitvoerbaarheid. De landelijke impulsen volgen we dan ook met interesse.

Jaarplan VNG

Het is zeer de moeite waard om het VNG jaarplan door te nemen. Hierin staan veel acties aangekondigd die het werk van de jurist vergemakkelijken. Denk aan allerhande handreikingen. Opvallend is de actieve rol van de VNG in de informatiesamenleving. Er komen handreikingen omtrent data en ethiek. En ook bij de implementatie van de Wet open overheid kunnen we rekenen op kennisdeling vanuit de VNG. Verder blijft de VNG werken aan de kwaliteit van (de toepassing van) wet- en regelgeving en aan versterking van de juridische functie. Denk aan de model verordeningen. In 2022 zal dit onder meer gelden voor de model-APV, de verordeningen in het sociaal domein, het omgevingsrecht, het fiscaal recht en het informatierecht.

Met de inzet van de VNG-werkgroep Next Level Gemeentejuristen, waar ook de VJK deel van uitmaakt, draagt de VNG zorg voor de verbetering van het imago van de gemeentejurist. Vanuit deze werkgroep kunnen we u melden dat we goede contacten hebben met de universiteiten en bezig zijn met het geven van de eerste gastcolleges over het beroep gemeentejurist.

#Bestuursrechtbeter en de VAR
Al eerder berichtten wij u over de projecten van de VAR die zien op een verbetering van het bestuursrecht, mede naar aanleiding van de Toeslagenaffaire. In dit kader wijzen wij u op een bijeenkomst op 2 maart aanstaande waarin een deelproject een concept Charter bestuursrecht wil presenteren; Een charter waarin de overheid zich tot de burger richt en vertelt aan welke tien gedragsregels zij zich gebonden acht in haar contact met de burger.

En als onderdeel van het project onderwijsvernieuwing van #bestuursrechtbeter van de VAR, werkt de VNG werkgroep Next level Gemeentejuristen aan een positionpaper over het werken als gemeentejurist en wat dit vraagt van de huidige rechtenopleiding. Zodra die gereed en gepubliceerd is, delen we die met u.

De omgevingswet uitgesteld een kans voor juridische punten op de i

Op 1 februari deelde de minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening de Tweede Kamer mede dat de Omgevingswet niet per 1 juli aanstaande in werking zal treden maar op een later tijdstip. Grootste reden die wordt genoemd door de minister is dat uit verschillende overleggen met medeoverheden en experts over de invoering van de Omgevingswet  naar voren is gekomen dat er meer tijd nodig is om goed te oefenen met de digitale systemen. Dit uitstel biedt ook de algemene juridische functie / controller de kans om te beschouwen hoe de voorbereiding ervoor staat. Bij wijze van interne audit/nulmeting. Waarbij ook zeker kan worden gekeken naar de besluitvorming van de nieuwe gemeenteraden over adviesrecht, participatie en delegatie. Pak dus deze extra tijd ten behoeve van de juridische kwaliteit en goede democratische beschouwing.

Contactpersonen binnen uw gemeenten

Regelmatig merken wij dat een contactpersoon binnen een gemeente niet meer werkzaam is en hierdoor het laatste nieuws niet binnen de organisatie terechtkomt. Dat is zonde aangezien iedere jurist binnen uw gemeente individueel lid kan zijn en onder het VJK lidmaatschap valt. Zijn er nog juristen binnen uw gemeente die zich niet hebben aangemeld voor de nieuwsbrief en dus niet op de hoogte zijn van het laatste nieuws en onze activiteiten? Dan kunnen zij zich aanmelden via info@vjk.nl.

Arrest in Didam: Artikel in Cobouw

De Hoge Raad heeft de grond doen schudden voor gemeenten en projectontwikkelaars: een-op-een grondverkoop is verboden. Vooralsnog heeft geen enkele gemeente een proces aan de broek gekregen voor lopende grondverkopen, maar de zorgen blijven enorm. Zo start een artikel uit Cobouw d.d. 18 januari 2022. Ook zijn kamer vragen gesteld en is geantwoord. De minister van BZK heeft een factsheet gepubliceerd.

Heeft u al een goed beeld van de gevolgen van dit arrest? Voor de toekomst maar ook ten aanzien van lopende dossiers?

Uitspraak Grote Kamer 2 februari 2022: Afdeling bestuursrecht werkt evenredigheidsbeginsel verder uit.

Uit het persbericht van de Raad van State

‘Als daarvoor aanleiding is, toetst de bestuursrechter (1) of het besluit geschikt is om het doel te bereiken, (2) of het een noodzakelijke maatregel is of dat met een minder vergaande maatregel kon worden volstaan en (3) of de maatregel in het concrete geval evenwichtig is. Daarmee wordt expliciet afstand genomen van het zogenoemde ‘willekeur’-criterium dat al sinds 2015 minder werd toegepast.

De vraag of en zo ja, hoe intensief de bestuursrechter aan het evenredigheidsbeginsel toetst, hangt van veel factoren af en zal van geval tot geval verschillen. Anders dan de staatsraden advocaat-generaal voorstelden, is de variëteit in toetsing aan het evenredigheidsbeginsel niet terug te brengen tot drie standaardsituaties. Het is veel meer een glijdende schaal waarbij de bestuursrechter alle varianten tussen vol en terughoudend kan toepassen. De intensiteit van die toets wordt bepaald door de mate van beleidsruimte die de overheid heeft om een besluit te nemen, maar ook door het doel dat het besluit dient en wat het gewicht daarvan is. Verder is van belang of en in welke mate daardoor belangen van betrokken burgers en bedrijven worden geraakt. Naarmate die belangen zwaarder wegen, de nadelige gevolgen van het besluit ernstiger zijn of het besluit inbreuk maakt op de mensenrechten, zal de bestuursrechter intensiever toetsen.’

Hoe deze toetsing in de praktijk uit werkt, zal dus per casus verschillend zijn. Dit vraagt kennis, alertheid, inzicht, responsiviteit en vaardigheid van onze beroepsgroep in de advisering bij primaire besluiten, bezwaar en beroep

Nieuws netwerk en onderzoeken/ publicaties

Nederlands Genootschap voor Bedrijfsjuristen en JURIST DOET WAT (aan klimaat en energietransitie)
We deelden al mooie initiatieven uit ons netwerk, met nadruk die van de VAR over #beterbestuursrecht. Maar ook willen we u wijzen op het doorlopende initiatief van het Nederlands Genootschap van Bedrijfsjuristen (NGB) JURIST DOET WAT. Op 19 mei organiseert de NGB een tweede congres over dit thema. Nu fysiek. Wij zullen met de VNG overleggen of wij vanuit de decentrale overheid niet ook een actieve bijdrage kunnen leveren. De aanpak van de energietransitie is immers een gezamenlijke grote maatschappelijke opgave. We kunnen mooi aansluiten op dit initiatief vanuit het bedrijfsleven. Doet u ook mee? De vooraankondiging staat vermeld op Jurist Doet WAT. Congres | NGB

Nieuwe VJK leden

In de afgelopen tijd hebben we weer een aantal nieuwe leden mogen verwelkomen. Zo zijn de gemeenten Schagen, Veenendaal en Heerde onlangs lid geworden. We tikken bijna de 200 leden aan! Bent u benieuwd welke 197 organisaties uit het decentraal bestuur lid zijn van de VJK? Neem dan gerust een kijkje op onze ledenkaart.

Interessante publicaties en activiteiten