Nieuwsbrief september
Lees hieronder de nieuwsbrief van september 2023Hieronder treft u onze laatste nieuwsbrief. Wilt u als eerste op de hoogte zijn van het laatste nieuws? Schrijf u dan onderaan deze pagina in voor onze nieuwsbrief.
Vereniging Juridische Kwaliteitszorg
Nr. 4 | Jaargang 2023 | Editie september
De vakantie is inmiddels weer achter de rug. Dat betekent dat we weer met frisse energie kunnen beginnen aan alles wat ons de rest van het jaar nog te wachten staat. Niet alleen voor u, maar ook voor ons als bestuursleden. We hebben ook nu weer een aantal mooie activiteiten voor onze leden op de planning staan, zoals onze najaarsbijeenkomst en ALV op 7 december. Hierover informeren we u later in deze nieuwsbrief. Mocht u ons voorjaarscongres nog willen terugkijken, dat kan via deze link Terugkijken voorjaarscongres 2023 – VJK. In deze nieuwsbrief gaan we o.a. in op de staatscommissie rechtsstaat, nemen we een kijkje in de keuken van een van onze leden, leren we van onderzoek zoals recent in Den Haag naar het project Amare.
Wilt u zelf een keertje een bijdrage leveren aan onze nieuwsbrief met een artikel of blog? Stuur een mailtje naar info@vjk.nl en we nemen dit graag op in onze eerstvolgende nieuwsbrief.
De responsieve overheid
In lijn met ons thema van het voorjaarscongres, namelijk de burger centraal in procedures, heeft de Vereniging bestuursrecht het Handvest overheid-burger gepubliceerd. In dit Handvest staan gedragsregels over hoe de overheid zich tegenover de burger gedraagt. Het gaat om zaken als: tijdig besluiten, goed luisteren, bereikbaar zijn, meedenken met vragen en problemen van de burger etc. Dit lijken op het eerste gezicht clichés. Wij raden aan om dit eens door te nemen op de eigen afdeling. Kunt u de dienstverlening op dit niveau echt waarmaken?
Interessant te volgen in dit kader is ook het onderzoek van de Staatscommissie rechtsstaat. De Staatscommissie rechtsstaat heeft de opdracht om vanuit het perspectief van de burger het functioneren van de rechtsstaat te analyseren en voorstellen te doen voor versterking ervan. Op 2 februari 2023 is de staatscommissie van start gegaan. De commissieleden gaan met burgers in gesprek over de rechtsstaat. In 12 gemeenten en op 20 oktober in een Open forum in Utrecht. Ook zijn er al vele brieven ontvangen van prominenten uit de wetenschap, rechtspraktijk en rechterlijke macht met hun visie op de rechtsstaat. Zeer lezenswaardig materiaal.
Medio 2024 verwacht deze staatscommissie haar rapport te publiceren. Meer informatie is via hier te vinden.
Omgevingswet
Wet kwaliteitsborging (Wkb) voor verbouwactiviteiten uitgesteld
Het leek er even op dat minister Hugo de Jonge de aangenomen motie van Crone/Kemperman op 7 maart 2023 door de Eerste Kamer voor een tijdelijk opschorting van de Wkb, waarbij de Wkb als onderdeel van de Omgevingswet niet gelijktijdig per 1 januari 2024 inwerking zou treden, naast zich neer zou leggen. Reden hiervoor was onder andere, dat vanwege de juridische en uitvoeringstechnische samenhang van beide wetten dit niet voor 1 januari 2024 te realiseren zou zijn.
Met de kamerbrief van 11 september 2023 heeft de minister echter aangegeven, dat het toch niet verstandig is om het onderdeel voor verbouwactiviteiten gelijktijdig met de Omgevingswet in werking te laten gaan. De reden hiervoor is dat hierdoor een ‘zachtere landing’ mogelijk is, waardoor er meer vertrouwen ontstaat, dat er voldoende deskundige kwaliteitsborgers zijn, aannemers die vooral verbouwingen doen een wat langere voorbereidingstijd hebben en kunnen kinderziektes in het proces bij gemeenten worden opgelost.
Er komt nu een gefaseerde invoering, waarbij voor nieuwbouw de Wkb per 1 januari 2024 in werking treedt samen met de rest van de Omgevingswet. Voor verbouwactiviteiten gaat de Wkb pas gelden per 1 juli 2024. Dit voor zover er dan geen andere signalen zijn, waaruit wordt geconstateerd dat ook deze datum niet haalbaar is.
Meer informatie leest u in de brief van de minister.
Beroepsethiek
Ethiek is ook voor overheidsjuristen niet meer weg te denken. Zeker door de Toeslagenaffaire en alle reflecties die erop volgden, werd ook meermaals gesproken over het morele kompas van de overheidsjurist. Nico Florijn heeft voor de Academie van Overheidsjuristen een interessant artikel geschreven. Deze kunt u hier raadplegen
Het werk van… Mirjam van der Sluis
“Mij is gevraagd een stukje te schrijven over mijn werk. Ik heb het geluk dat ik mag werken en wonen in een van mooiste steden van Nederland en dan ook nog in de leukste functie.
Ik ben manager van een afdeling waarin we ons bezig houden met innovatie en digitalisering binnen het Juridisch domein. Dat alles doen we voor de Amsterdammers. Ons doel is niet om iets sneller te doen, maar wel om het beter te doen. Wij ontwikkelen tools die het werk leuker, makkelijker en beter maken. We krijgen beter inzicht en kunnen bezwaren voorspellen door naar data te kijken. Voor mij betekent dit dat ik samen mag werken met fantastische, positieve collega’s, zowel juristen met Tech kennis, als echte ICT’ers en data scientists. Ook heb ik veel contact en werk ik samen met Hbo-instellingen, andere bedrijven en organisaties. Dit maakt dat mijn werk geen dag het zelfde is en dat ik altijd nieuwe dingen leer, me blijf verbazen en verwonderen, en ook dat ik fouten blijf maken. Ik vind het belangrijk dat we prachtige producten maken, maar ook dat we stralend falen want innoveren zonder fouten maken en durf en lef bestaat niet.
Naast het plezier en de uitdaging om te innoveren brengt dit alles ook de verplichting en noodzaak mee om verantwoord te ontwikkelen, want AI en digitalisering zijn fantastisch en brengen veel, maar we moeten samen ontdekken hoe we dit zo goed en verantwoord mogelijk kunnen doen. Al met al een mooie uitdaging die er voor zorgt dat ik met elke dag met veel plezier naar mijn werk ga.”
Oproep: voor dit nieuwe onderdeel – ‘Het werk van…’ – in de nieuwsbrief zijn we op zoek naar leden die iets over hun werk willen vertellen. We delen uw stukje in de nieuwsbrief én linken naar uw LinkedIn-pagina en/of andere relevante links. Het lijkt ons mooi om zo de veelzijdigheid van ons beroep te laten zien, elkaar te inspireren en onderlinge connecties te leggen.
Leren van de projectontwikkeling: informatievoorziening college-raad en juridisch control
Het Onderwijs- en Cultuurcomplex Amare aan het Spuiplein in Den Haag is sinds 2021 de nieuwe huisvesting van het Residentie Orkest, het Nederlands Dans Theater en het Koninklijk Conservatorium.
Amare is een complex project en heeft 15 jaar lang de stad beroerd. Sinds de start van de ontwikkeling is er veel gebeurd, bijvoorbeeld rond de grondexploitatie, sociale huurwoningen, de parkeergarage en de fietsenkelder. De Rekenkamer Den Haag heeft een onderzoek naar Amare gedaan waarbij is geconstateerd dat veel zaken niet goed zijn gegaan. Om te leren, zeker gelet op komende stadsontwikkeling, is in mei 2022 de raadsenquête Amare gestart. Het onderzoek richtte zich op de periode van de start van het project in 2006 tot de oplevering in 2021. In het rapport zijn de volgende aanbevelingen opgenomen:
- Aanbeveling 1: Expliciteer het publiek belang in toekomstige besluitvorming.
- Aanbeveling 2: Draag zorg voor een deskundige en permanente externe ondersteuning van de raad in het beoordelen van complexe vraagstukken.
- Aanbeveling 3: Stel bij majeure besluitvormingsmomenten raadsleden aan als rapporteurs om raadsvoorstellen te beoordelen.
- Aanbeveling 4: Creëer ruimte voor ambtelijk tegengeluid.
- Aanbeveling 5: Informeer de raad op een integrale wijze. Boekhoudkundige principes mogen geen belemmering zijn voor een overzichtelijke informatievoorziening aan de raad.
- Aanbeveling 6: Vereenvoudig de geldstromen tussen de gemeente en de gehuisveste instellingen. Breng het aantal geldstromen terug tot wat echt nodig is en maak zodoende de geldstromen van de exploitatie inzichtelijker en tot een betere weergave van de werkelijkheid.
- Aanbeveling 7: Maak bij nieuwe beleidsvoorstellen duidelijk hoe het voorstel zich verhoudt tot de geldende beleidskaders. Breng overzicht aan binnen de beleidskaders met betrekking tot gebiedsontwikkeling.
- Aanbeveling 8: Creëer als college en raad een cultuur waarin transparantie het uitgangspunt vormt. Verbeter de transparantie door minder geheimhouding op documenten te leggen.
- Aanbeveling 9: Verzeker via contractvoorwaarden de medewerking van betrokken externe partijen aan een raadsonderzoek.
- Aanbeveling 10: Geef een periodieke voortgangsrapportage van de implementatie van de aanbevelingen van deze raadsenquête
Het rapport is te lezen via Eindrapport Enquêtecommissie Amare Gemeente Den Haag (raadsinformatie.nl)
Het is raadzaam intern een ‘bespiegelsessie’ met de griffie en de afdeling gebieds-en projectontwikkeling te initiëren. Welke lessen zijn ook relevant voor uw organisatie? En hoe draagt de juridische (control)functie bij?
Vooraankondiging ALV en najaarsbijeenkomst
De afgelopen jaren hebben we onze algemene ledenvergadering (ALV) digitaal georganiseerd. Dit jaar pakken we dat anders aan. We organiseren weer een fysieke najaarsbijeenkomst omdat we ontmoeting minstens zo belangrijk vinden als kennisdeling. Tijdens deze bijeenkomst vindt ook de ALV plaats. Daarin evalueren we graag met onze leden hoe we het doen als vereniging en als bestuur. En blikken we vooruit.
Het thema van de najaarsbijeenkomst is de burgemeester en Goed bestuur; hoe behoorlijk om te gaan met veelschrijvers? En zal plaats vinden op donderdag 7 december in Zwolle. Zet de datum alvast in uw agenda. We informeren u zo snel mogelijk over het volledige programma met hierbij ook een aanmeldmogelijkheid.
Bericht van VNG Next Level gemeentejuristen
Een aantal enthousiaste gemeentejuristen komt regelmatig samen om initiatieven, die zien op samenwerking met onderwijs en arbeidsmarktcommunicatie, aan te jagen. U kunt ze volgen op LinkedIn en Instagram. Recent heeft deze werkgroep een film laten maken over het vak van gemeentejurist. Hartstikke handig om te benutten voor vacature omschrijvingen of in contacten met onderwijs. U kunt het filmpje via hier downloaden.
En ook best practices worden gedeeld. Afgelopen jaar was een voorbeeld uit Enschede nog aangemeld voor het project Gemeentedelers. Daar is een juridisch traineeship ontwikkeld. Vier jonge talenten zijn voor twee jaar aangenomen en doorlopen een mooi programma met veel begeleiding en opleiding.
Interessante publicaties en activiteiten
-
Interessante publicaties en artikelen:
- Reactie op het rapport van de Venetiëcommisie
- Handreiking inkoop juridische dienstverlening Gedrukte exemplaren van de handreiking kunnen worden aangevraagd via info@vjk.nl.
- Online aangejaagde openbare orde verstoringen
- Gemeente Amsterdam: raadsinformatiebrief omtrent compliancy
- Staatscommissie Rechtstaat
- Actieplan Open Overheid 2023-2027 | Rapport | Rijksoverheid.nl
Interessante bijeenkomsten:
- 2 en 3 oktober: VNG Juridische 2-daagse 2023 (vngjuridische2daagse.nl)
- 10 oktober: Webinar actualiteiten grondwerving – Nysingh
- 20 oktober: Open Forum staatscommissie rechtsstaat
- 1 december: Save the date: Jonge VAR op 1 december 2023 – VAR | Vereniging voor bestuursrecht
- De VJK is inmiddels ook te vinden op VNG Forum Gemeenterecht.