Hieronder treft u onze laatste nieuwsbrief. Wilt u als eerste op de hoogte zijn van het laatste nieuws? Schrijf u dan onderaan deze pagina in voor onze nieuwsbrief.

Vereniging Juridische Kwaliteitszorg

Nr. 5 | Jaargang 2023 | Editie december

Terugblik najaarsbijeenkomst 7 december

Op 7 december jl. kwamen zo’n 50 juristen bijeen in Zwolle om meer inzicht te krijgen in hoe om te gaan met zogenaamde veelschrijvers. Want daar hebben we allen mee te maken. Die inwoner die veel verzoeken doet, mails stuurt etc. Waarbij het lijkt alsof elk antwoord nooit genoeg is, we niet worden vertrouwd. Het kost ons soms enorm veel tijd, (negatieve) energie en de organisatie geld om steeds te blijven antwoorden. Als VJK wilden we stil staan bij het feit dat we hier allen mee te maken hebben en dat er best wat handvatten zijn om er mee om te gaan.

Als eerste was de heer Snijders, burgemeester van Zwolle aan het woord. Hij vertelde over zijn omgang met inwoners waarbij het vertrouwen (behoud en vergroten) centraal staat. En dat dit soms lastig is maar enorm van belang. Ook gaf hij aan dat sinds kort een coördinator aan de slag is voor inwoners die meer aandacht nodig hebben dan de reguliere procedurele dienstverlening. Daarna luisterden we aandachtig naar de jarenlange ervaring van Jan Prins, strategisch adviseur lokale ombudsfunctie van de Nationale Ombudsman. Hij gaf een handreiking hoe veelschrijvers zorgvuldig te begrenzen Zorgvuldig begrenzen | Nationale ombudsman. Om wat meer inzicht te krijgen in het denken van veelschrijvers en over hoe conflicten ontstaan, nam Wanda Everts, voormalig rechter en mediator, ons mee in de escalatieladder van Friedrich Glasl en de theorie van Daniel Kahneman omtrent het menselijk beoordelingsvermogen en daaraan gerelateerde besluitvorming. Vooral die inzichten van Daniel Kahneman zijn interessant voor de praktijk. Het onderscheid tussen denken in systeem 1 (gevoel) en systeem 2 (ratio) is zeer relevant voor het handelen van gemeentejuristen. Lees de presentatie voor een goede indruk.

Tot slot mochten we luisteren naar psychiater Frank Koerselman. De realiteit drong binnen: naar zijn zeggen heeft ongeveer 10% van de mensen een persoonlijkheidsstoornis en voor deze personen helpt geen empathische, mediation-achtige aanpak. Daar helpt duidelijkheid bij en soms gewoon de deur dichtdoen of houden. Een collega uit Amsterdam vertelde over hun aanpak voor de zogenaamde contact-intensieve inwoners waarbij verbindingen worden gelegd met het Veiligheidshuis en het project Veilige Publieke Taak voor medewerkers. Indien een inwoner echt gevaarlijk dreigt te worden, zorgt zij voor de juiste aanpak met de partners in de keten en de driehoek. Een andere collega uit Meierijstad gaf juist aan dat ze niet zo’n functionaris hadden maar met “gezond boerenverstand” met de casuïstiek omgaan. En juist die verschillende aanpakken mogen er zijn. Kies wat past bij jouw organisatie.

Wilt u de presentaties downloaden van Jan Prins en Wanda Everts? Dat kan via onze website. Klik hiervoor op onderstaande knop.

Terublik ALV

Tijdens de najaarsbijeenkomst vond ook onze algemene ledenvergadering (ALV) plaats. Tijdens de ALV hebben we afscheid genomen van vertrekkende bestuursleden Stijn van Cleef (gemeente Nijmegen) en Malu Hertzdahl (gemeente Enschede). Wij willen hen in het bijzonder nogmaals danken voor de inzet tijdens de afgelopen jaren. Daarnaast kunnen we met trots melden dat twee nieuwe bestuursleden tot het bestuur zijn toegetreden. Het gaat om Erik Scholten (gemeente Utrecht) en voormalig bestuurslid Ruud Lamers. We stellen hen in deze nieuwsbrief nog een keer voor. Verder hebben we ook de jaarrekening van 2022, begroting van 2024 en het verslag van de kascommissie behandeld. De aanwezigen zijn akkoord gegaan met de stukken.

Even voorstellen

Erik Scholten – gemeente Utrecht

In 2002 is Erik afgestudeerd aan de Universiteit Utrecht (richtingen Staat, bestuur en rechtsbescherming en Europees Recht). Inmiddels heeft Erik heeft meer dan 20 jaar ervaring bij lokale overheden. Na jarenlang als consultant te hebben gewerkt, maakte hij 2014 de overstap naar de Gemeente Utrecht. Op dit moment werkt Erik bij de afdeling Concerncontrol. Hier houdt hij zich bezig met de juridische control en de kwaliteit van bestuurlijke besluitvorming. Als adviseur van het college en de concerndirectie is Erik nauw betrokken bij complexe en/of gevoelige vraagstukken in de stad. De thema’s bestuurlijke integriteit en betrouwbare overheid vallen ook in zijn portefeuille.

Als bestuurslid van de VJK levert Erik graag een bijdrage aan het uitwisselen van kennis en ervaring. Daarnaast legt Erik graag verbindingen tussen mensen en organisaties. Hij ziet dan ook een rol voor zichzelf in het onderhouden van een goed netwerk met andere overheden, de wetenschap en gemeentelijke netwerken.

Ruud Lamers – Oss

Ruud startte zijn loopbaan bij de gemeente Oss, afdeling Algemene Zaken. Hij maakte daar, als 18-jarige, kennis met de toepassing van het brede scala van bijzondere wetten en de politisering van het bestuur. Het juridisch handwerk en het werken in een ambtelijk/bestuurlijke omgeving hebben zijn belangstelling voor het recht en de publieke zaak sindsdien nooit losgelaten. Zijn vervolg als secretaris bij de Regio Nijmegen, als juridisch en bestuurlijk adviseur resp. controller bij de gemeente Nijmegen en het Knooppunt Arnhem-Nijmegen en de gemeente Arnhem heeft die interesse verdiept en betrokkenheid vergroot. Het opereren als schakel in een netwerk werkt daarbij als multiplier om de kennis en ervaring naar anderen te verbreden. Dat is precies waar het bij de VJK om te doen is: een plezierige ontmoetingsplaats voor en door de leden, vol bruisende activiteiten.

Omgevingswet

Is het verantwoord om de Omgevingswet per 1 januari 2024 in werking te laten treden? Deze vraag bleef de Eerste Kamer bezighouden tot het laatste moment bezighouden. Eind oktober is er nog een motie over de minimale eisen voor invoering in de senaat aangenomen. De minister bleef echter bij zijn standpunt dat het verantwoord is en herhaalde hierbij zijn eerdere argumenten. Hierbij werd uitdrukkelijk aangegeven dat ook de koepels het onverantwoord vinden om de Omgevingswet zo kort voor 1 januari weer uit te stellen.

De Eerste Kamer heeft zich op 5 december jl. na het interpellatiedebat eind november, nog gebogen over twee ingediende moties, die pleiten voor dekking van mogelijke schade door de invoering van de Omgevingswet voor decentrale overheden, inwoners en ondernemers. De motie, die voorstelt een schadefonds in te richten, is voorlopig aangehouden. De motie, die pleit om zo spoedig mogelijk bij knelpunten met deskundigen oplossingen te vinden, is aangenomen. De praktijk zal na inwerkingtreding per 1 januari a.s. leren of het standpunt van de minister en de koepels dat inwerkingtreding verantwoord is juist was. 

Lokaal
Een tip is om niet alleen te denken aan goede externe communicatie aan inwoners en ontwikkelaars ten aanzien van de Omgevingswet maar ook interne communicatie. Wat verandert er nu precies? Is de term ETFAL al ingeburgerd? Waarom komt die wet er eigenlijk? Wat als de processen vertragen? Bij wie kunnen we terecht voor vragen? Inwoners maar ook collega’s. Een leuke manier om intern kennis te delen is het houden van bijvoorbeeld een pubquiz of een lunchlezing.

• Inwerkingtreding Omgevingswet: rust, focus en duidelijkheid | VNG
• Kamer vraagt aandacht voor knelpunten Omgevingswet – Eerste Kamer der Staten-Generaal

Handreiking Handhaving van de openbare orde en veiligheid

Graag wijzen we u ook nog op de Handreiking voor gemeenten voor online onderzoek bij het handhaven van de openbare orde van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koningsrelaties. Deze handreiking biedt een stappenplan om te beoordelen of het nodig is online onderzoek te doen om bepaalde openbare orde bevoegdheden in te kunnen zetten, of indien daarover nog geen duidelijkheid bestaat, om een algemeen beeld te kunnen vormen van een (dreigende) openbare orde verstoring.

Functioneel daderschap in het bestuursrecht

Recentelijk werd het college van burgemeester en wethouders terecht op de vingers getikt door de rechtbank Rotterdam betreffende het leerstuk van functioneel daderschap in het bestuursrecht. Opmerkelijk is om in de uitspraak te lezen dat het college tijdens de zitting zonder bericht van verhindering niet was vertegenwoordigd. Dit was niet elegant jegens de dienstdoende rechter.
In de uitspraak wordt voortgebouwd op de twee belangrijke uitspraken van de Raad van State van 31 mei 2023 betreffende functioneel daderschap. Kennelijk waren die uitspraken de gemeente Rotterdam ontgaan. Dit leert weer dat het bijhouden van actuele jurisprudentie en juridische literatuur strikt noodzakelijk is naast het bezitten van goede communicatieve vaardigheden.

Interessante publicaties en activiteiten

• Interessante publicaties en artikelen:
  • Woo-invoeringstoets | Rapport | Rijksoverheid.nl
  • De rolinvulling van overheidsjuristen – Wubbo Wierenga
  • Samenvatting algoritme – Rekenkamers Amsterdam 
  • Gedragscode openbaar bestuur – Rijksoverheid
  • De transformatie naar de responsieve overheid | Regeringscommissaris Informatiehuishouding (rcihh.nl)
  • Preadviezen Jonge VAR 2023 beschikbaar – VAR | Vereniging voor bestuursrecht (verenigingbestuursrecht.nl)

  Interessante bijeenkomsten:

  • VAR: 19 januari: Bloemlezing wetenschappelijk werk Alex Brenninkmeijer 
  • Agenda | NGB