Nieuwsbrief maart

Lees hieronder de nieuwsbrief van maart 2024

Hieronder treft u onze laatste nieuwsbrief. Wilt u als eerste op de hoogte zijn van het laatste nieuws? Schrijf u dan onderaan deze pagina in voor onze nieuwsbrief.

Vereniging Juridische Kwaliteitszorg

Beroepsvereniging voor de jurist binnen de decentrale overheid

Nr. 1 | Jaargang 2024 | Editie maart

Beste lezer,

Inmiddels bevinden we ons alweer een aantal maanden in het nieuwe jaar en hebben we als VJK zeker niet stilgezeten. Er staan namelijk weer een aantal mooie activiteiten op de planning waarover we u in deze nieuwsbrief graag informeren. Zo organiseren we op 30 mei ons voorjaarscongres in samenwerking met Vereniging JuristenRijk. Hier vertellen we u uiteraard graag meer over. Daarnaast willen we ook  nog een keertje benadrukken dat ook u een bijdrage kunt leveren aan onze nieuwsbrief. Wilt u een artikel schrijven, activiteit delen of heeft u een andere suggestie? Stuur ons dan gerust een mailtje. Dan zorgen we ervoor dat dit in onze eerstvolgende nieuwsbrief geplaatst wordt.

Vooraankondiging: gezamenlijk congres VJK en Vereniging JuristenRijk

Kunstmatige en menselijke intelligentie: zijn gemeente- en rijksjuristen klaar voor de toekomst?

Hoe spelen we in op digitale kansen?
In de huidige samenleving neemt kunstmatige intelligentie een steeds grotere plaats in. Welke rol pakken gemeentejuristen en rijksjuristen hierbij?

Op donderdag 30 mei 2024 organiseren de VJK en de Vereniging JuristenRijk een gezamenlijk congres. Exact vijftien jaar geleden organiseerden we ons eerste gezamenlijke congres. Nu doen we dit opnieuw met als thema: Kunstmatige en menselijke intelligentie: zijn gemeente- en rijksjuristen klaar voor de toekomst?

Onder anderen Jurgen Goossens, hoogleraar staatsrecht en voorzitter van de Afdeling Staatsrecht, Bestuursrecht en Rechtstheorie aan de Universiteit Utrecht, Riccardo Osterwald, directeur van het Juridisch Bureau van de gemeente Amsterdam, Janneke Gerards, hoogleraar fundamentele rechten aan de Universiteit van Utrecht en Fatma Capkurt, promovenda verbonden aan de vakgroep Bestuursrecht van de Universiteit Leiden en lid van de staatscommissie Rechtsstaat, zullen een bijdrage leveren.

Het definitieve programma met daarbij de aanmeldmogelijkheid en de exacte locatie volgen snel. Reserveer nu alvast deze datum in uw agenda.

Datum: Donderdag 30 mei 10.30 – 15.30 (afsluitend een borrel) 
Locatie: Den Haag

Ga voor meer informatie over onze verenigingen naar www.vjk.nl en www.juristenrijk.nl

Uitspraken

Misbruik van bevoegdheid Woo/AVG
Er is een aantal interessante uitspraken gedaan met betrekking tot misbruik van bevoegdheid bij het indienen van verzoeken op grond van de Wet open overheid (Woo) en de Algemene Verordening Gegevensbecherming (AVG).
 
Uitspraak  contactverbod van 20 jaar vanwege juridische stalking/ misbruik van bevoegdheid Woo/AVG
In deze zaak legt de rechtbank eiser een nieuw algeheel contactverbod op voor de duur van 20 jaar omdat sprake is van juridische stalking. Eiser stuurt al 14 jaar lang vele brieven naar gedaagde en dient veelvuldig verzoeken in op grond van de Wet openbaarheid bestuur en Wet open overheid, de Wet bescherming persoonsgegevens en de Algemene Verordening Gegevensbescherming. Eiser handelt hiermee onrechtmatig ten opzichte van gedaagde en maakt tevens misbruik van bevoegdheid.

Lees ook de uitspraak
Uitspraak misbruik van bevoegdheid en recht op schadevergoeding wegens overschrijding redelijk termijn
Uit deze uitspraak van de afdeling volgt dat een partij, die niet-ontvankelijk wordt verklaard vanwege misbruik van de bevoegdheid om een op de Wet openbaarheid van bestuur (“Wob”) gebaseerd informatieverzoek in te dienen en daarover vervolgens te procederen, in beginsel geen spanning en frustratie ondervindt die recht geven op vergoeding van immateriële schade wegens overschrijding van de redelijke termijn.

Lees ook de uitspraak

E-mail een appellabel besluit?
Twee recente uitspraken laten verschillende overwegingen zien om te bepalen of e-mail gekwalificeerd kan worden als een besluit in de zin van art. 1:3, tweede lid, Awb.
 
Uit de uitspraak van de Afdeling van 21 februari 2024 (ECLI:NL:RVS:2024:736) volgt dat de per e-mail verstuurde reactie van het waterschap op het op de Wet openbaarheid van bestuur (“Wob”) gebaseerde informatieverzoek niet kan worden aangemerkt als een besluit in de zin van art. 1:3, tweede lid, Awb. De Afdeling overweegt hierbij dat moet worden vastgesteld dat met de reactie op het Wob-verzoek concreet en ondubbelzinnig is beslist op het verzoek. Dat is in dit geval niet gebeurd, omdat uit de e-mail niet blijkt dat de reactie op het informatieverzoek is gebaseerd op een zoekslag naar de door appellant gevraagde informatie.

Uit de uitspraak van de Rechtbank Rotterdam van 16 februari 2024 (ECLI:NL:RBROT:2024:1224) blijkt dat de verstuurde e-mail wel als besluit in de zin van art. 1:3, tweede lid, Awb kan worden gekwalificeerd. Appellanten hadden het college per e-mail verzocht om toepassing van een hardheidsclausule en hiermee de verhuurvergunning te verlenen. Het college heeft op deze e-mail geantwoord, dat het college van mening is dat de hardheidsclausule in dit geval niet van toepassing is. Aangegeven is dat de koper op grond van de Huisvestingsverordening een aanvraag voor een verhuurvergunning kan indienen. De rechtbank overweegt dat de e-mail te kwalificeren is als een appellabel besluit in de zin van art. 1:3 Awb. De betreffende e-mail heeft een publiekrechtelijk rechtsgevolg, namelijk de weigering om de toepassing de hardheidsclausule toe te passen.

Lees ook de uitspraak
Lees ook de uitspraak

Omgevingswet

Inmiddels werken we al ruim twee maanden met de Omgevingswet. De eerste indruk is dat er geen grote ongelukken zijn ontstaan. Het DSO-LV laat geen grote verstoringen zien. Ook is het aantal vragen, die bij het IPLO binnenkomen binnen de verwachte aantallen. Bij Kamerbrief van 20 februari 2024 beantwoordt minister Hugo de Jonge vragen over de implementatie van de Omgevingswet. In deze link staat deze brief opgenomen.
 
De eerste uitspraken zijn inmiddels ook verschenen. Al richten deze uitspraken zich vooral op het overgangsrecht. Gemeenten zijn momenteel nog druk met het afhandelen van plannen en aanvragen onder de oude wetgeving. De komende tijd zal steeds meer duidelijk worden over de werking van het stelsel.

Om handvatten te bieden bij de implementatie van de Omgevingswet worden door VNG en Rijk nog steeds verschillende webinars gegeven en handreikingen ontwikkeld voor overheden en markt. Een interessant onderzoek over Gezondheid en de Omgevingswet is recent verschenen. De Provincie Brabant heeft onderzocht hoe de instrumenten van de Omgevingswet kunnen worden ingezet om gezondheid nog meer te beschermen en te bevorderen. In deze link kunt het rapport terugvinden.
 
Ook de geactualiseerde VTH-handreiking rijkspartijen mag hier niet onopgemerkt blijven. Om medewerkers bij gemeenten, waterschappen en omgevingsdiensten nog beter te ondersteunen is deze handreiking ontwikkeld.
De Omgevingswet bundelt alle wetgeving en regels op het gebied van ruimte, wonen, infrastructuur, milieu, natuur en water. Dat vereist nauwe samenwerking tussen overheden onderling. De geactualiseerde handreiking  geeft inzicht in met wie afstemming nodig is, hoe dat kan worden vormgegeven en andere vragen.

Uitnodiging Jaarcongres Burger en Overheid: Bouwen aan Vertrouwen op 18 april 2024 in Amersfoort

Op donderdag 18 april 2024 organiseert de Vereniging Mediators Overheid het Jaarcongres ‘Bouwen aan vertrouwen’ en gaat de VMO onder leiding van dagvoorzitter mr. Leonie van der Grinten in Amersfoort in op deze en andere vragen. Hoe kunnen we het vertrouwen in ons als overheid herstellen terwijl we toch ook vaak om ons gelijk strijden? Welke rol kunnen mediators hierin spelen? Wat kunnen we doen om te komen tot een gelijker speelveld?

Programma
Tijdens het plenaire programma gaat Bert Marseille (hoogleraar Bestuurskunde Rijksuniversiteit Groningen) in op Juridische kaders van de Algemene wet Bestuursrecht (Awb). In het voorontwerp van de Wet versterking waarborgfunctie Awb (zie onderstaande link) wordt geprobeerd de inrichting van de bezwaarprocedure iets meer te sturen. Is dat een goed idee en kan het bijdragen aan het versterken van het vertrouwen van de burger in de overheid? Aik Kramer (vm. voorzitter VMO en Mediator, beleidsmiddeling) en Frans Spekreijse (burgemeester Lochem en vm. voorzitter VMO) gaan in op Lessons learned: do’s en don’ts mediation bij de overheid. 

Marianne Van den Anker , Ombudsman Rotterdam gaat in op wat er nodig in om een betrouwbare en vertrouwende overheid te zijn. Bas van Ommeren van het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP) zet het belang van psychologische veiligheid centraal. René ten Bos, vm. Denker des Vaderlands houdt ons de spreekwoordelijke spiegel voor en gaat in op wat mensbeeld en vertrouwen met elkaar te maken hebben. ze sluiten de dag af met een informele borrel.

Meer details over het congres treft u hier.

Zware bewijslast voor AP bij opleggen bestuurlijke boete: lessen uit WIFI zaak Enschede

 

De gemeente Enschede hoeft de boete van 600.000 euro voor het volgen van passanten via wifisignalen niet te betalen. De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) legde die straf in 2021 op. Enschede gebruikte van 2018 tot 2020 wifisensoren om de drukte in de binnenstad te monitoren. Daarvoor werd een bedrijf ingehuurd dat wifi-signalen gebruikte voor de meting. Iedere telefoon werd door die signalen apart geregistreerd met een unieke code. Omdat over een langere periode werd bijgehouden welke telefoon langs een meetkastje kwam, kon de gemeente mensen volgen.

Omdat burgers gevolgd konden worden zonder dat dit noodzakelijk was, werd hun privacy niet goed gewaarborgd, oordeelde de AP destijds. De gemeente tekende bezwaar aan, maar toen dat werd afgewezen stapte de stad naar de rechter. En de Rechtbank Overijssel stelt nu dat de boete “op onjuiste gronden” is opgelegd. De rechtbank is van oordeel dat de AP niet heeft bewezen dat de gemeente Enschede persoonsgegevens heeft verwerkt van eigenaren/gebruikers van mobiele apparaten waarop de wifi bij deze passantentellingen stond ingeschakeld. Volgens de rechtbank heeft de AP onvoldoende onderzocht of de identiteit van de gebruikers daadwerkelijk te achterhalen was. “Dat medewerkers dit zouden kunnen doen, overtuigt de rechtbank niet”, aldus het vonnis. De rechtbank merkt op dat er een “zware bewijslast” rust bij de AP als het een bestuurlijke boete oplegt. Op dit moment is nog onzeker of de AP beroep instelt tegen de uitspraak van de rechtbank Overijssel.

Gemeente Zwolle: aangifte door gemeente van schending van de geheimhoudingsverplichting op grond van artikel 28.1 van de Wet Bibob

Graag verwijzen u ook nog naar deze link waarbij de gemeente Zwolle aangifte gedaan heeft van schending van de geheimhoudingsverplichting op grond van artikel 28.1 van de Wet Bibob. 

Nieuwe leden VJK

We hebben ook deze maand weer een nieuw lid mogen verwelkomen binnen de VJK. Graag heten we Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard van harte welkom. Bent u benieuwd welke 197 organisaties uit het decentraal bestuur lid zijn van de VJK? Neem dan gerust een kijkje op onze ledenkaart.

Interessante publicaties en activiteiten

Interessante publicaties en artikelen: