Nieuwsbrief maart

Lees hieronder de nieuwsbrief van maart 2025

Hieronder treft u onze laatste nieuwsbrief. Wilt u als eerste op de hoogte zijn van het laatste nieuws? Schrijf u dan onderaan deze pagina in voor onze nieuwsbrief.

Vereniging Juridische Kwaliteitszorg

Beroepsvereniging voor de jurist binnen de decentrale overheid

Nr. 1 | Jaargang 2025 | Editie maart

Beste lezer,

Inmiddels bevinden we ons weer enkele maanden in 2025 en dit jaar is niet ‘zomaar’ een jaar waarin we vele mooie activiteiten organiseren. Het is 25 jaar geleden dat de VJK werd opgericht. Zo’n bijzonder jubileum moet uiteraard gevierd worden. Dit zullen we op donderdag 26 juni samen met jullie doen tijdens een mooi lustrumcongres. Daar wordt ook, ter ere van het 25-jarig bestaan, onze essaybundel gepresenteerd. Maar dit jaar staat er meer op de planning. Op 13 maart volgt de VJK-webinar: ‘de Woo onder de loep’. Over het jubileumcongres, de webinar en andere relevante onderwerpen vertellen we jullie in deze nieuwsbrief graag meer. Lees dus snel verder!

25 jaar VJK

door VJK-voorzitter John Olivier

 

Publicatie uit VNG magazine van 8 december 2000.

Ons jubileumcongres “Zinvol contact met de overheid en de rol van de gemeentejurist” op donderdag 26 juni a.s. staat in het teken van het handelingsperspectief van de gemeentejurist naar de toekomst toe.
 
Met name in de afgelopen jaren zijn een aantal kwesties op de Haagse politieke agenda terechtgekomen die lieten zien dat de uitoefening van overheidstaken is gaan botsen met juridische kernwaarden en normen. Deze kwesties raken ook de uitoefening van gemeentelijke taken en kwamen daarmee ook op de bestuurlijke agenda van gemeenten. In dit verband verwijs ik u naar de essaybundel die ter gelegenheid van ons congres zal verschijnen.
 
De vergaande politisering en juridisering van deze kwesties en de polarisatie in de samenleving maken het lastig om alsnog recht te doen aan de burgers die hierdoor getroffen zijn. Daarbij zal de balans moeten worden gevonden tussen rechtsherstel voor individuele burger en het publieke belang van de gemeenschap.

Gelukkig hebben wij de 19e-eeuwse nachtwakersstaat ver achter ons gelaten en is de afgelopen honderd jaren het takenpakket van de overheid enorm vergroot. Nederland onderscheidt zich nog steeds, ondanks bezuinigingen, in internationaal verband in gunstige zin door veel overheidsvoorzieningen op het gebied van sociale zekerheid, gezondheidszorg en wonen. Veel burgers zijn daarvan afhankelijk.

Dat betekent echter ook dat bij het niet goed inrichten en uitvoeren van deze vele voorzieningen burgers in hun bestaan getroffen kunnen worden.

Wetgevingskwaliteit is daarbij in preventieve zin van groot belang om te voorkomen dat de uitvoering spaak loopt of gemeentejuristen voor te grote dilemma’s worden geplaatst. Wij moeten daarbij onderkennen dat de introductie van open normen in wetgeving ook een schaduwzijde kent.

Bij het inrichten en uitvoeren zijn ook gemeentejuristen betrokken. Dat vraagt de nodige competenties zoals uitstekende vakkennis, vaardigheden en wijsheid. Dat vraagt permanente educatie.

En niet te vergeten een intrinsieke motivatie om een bijdrage te verlenen aan de lokale gemeenschap.

De VJK heeft de afgelopen 25 jaren getracht een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van deze competenties van gemeentejuristen door het organiseren van bijeenkomsten, publicaties en webinars. De VJK wil hierin een rol blijven vervullen, want het debat over wat een goed jurist is zal ook in de toekomst worden voortgezet.

Dit vanuit de vooronderstelling dat gemeentejuristen een belangrijke verantwoordelijkheid dragen voor het ondersteunen van bestuursorganen van de gemeente.

En ja, ook in de verhouding met de burger geldt binnen de toepassing van rechtsregels en rechtsprincipes ´de gulden regel´:
“Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet.”

Dat vraagt sensitiviteit van gemeentejuristen voor deze regel en het vermogen om perspectief te nemen in de casuïstiek.
 
Het mooie is dat deze regel is verweven met religieuze, ethische en spirituele tradities. Dat verbindt ons als gemeentejuristen in de praktijk van onze werkzaamheden in onze multiculturele samenleving en geeft ons ruimte om afstand te nemen van gepolitiseerde debatten.
 
In de praktijk kan bij dilemma’s in de rechtstoepassing eenvoudigweg op deze regel als ethisch kompas worden teruggevallen.
 
Tenslotte ziet u hier onderstaand een foto die is genomen ter gelegenheid van het passeren van de akte tot oprichting van de VJK op 6 september 2000 in de B&W-kamer in het stadhuis van de gemeente Leiden.

Van links naar rechts.
Eerste rij: Elly Poldervaart (VNG) en Nico Cusell  (notaris)
Tweede rij: Jan Lanenga (gemeente Groningen), John Olivier (gemeente Leiden), Anton Arnold (gemeente Roosendaal), Max Waaning (gemeente Leiden), Tjen Beljaars (gemeente Tilburg)

Jubileumcomgres: donderdag 26 juni 2025

Datum: Donderdag 26 juni 2025:
Tijd: 10.30 – 16.00 uur
Locatie: Utrecht, Villa Jongerius
Deelname: Gratis (voor leden)

Zinvol contact met de overheid en de rol van de gemeentejurist

Het vertrouwen in de rechtsstaat staat onder druk. Dit is voelbaar in de communicatie met onze inwoners. Heb jij als gemeentejurist voldoende handelingsperspectief om het vertrouwen te herstellen? En hoe bewaak je de rechtsstaat in je drukke dagelijkse werk? Hoe verbeteren we in tijden van bezuinigingen de dienstverlening aan de burger? Hoe kunnen we maatwerk leveren? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat overheid en burger elkaar beter begrijpen?

De VJK bestaat 25 jaar. Op donderdag 26 juni 2025 vieren wij dit met een bijzonder jubileumcongres met inspirerende sprekers, verdiepende workshops en voldoende ruimte voor interactie en ontmoeting.

Ter gelegenheid van dit jubileum wordt aan de deelnemers van het congres een speciale essaybundel aangeboden onder eindredactie van Prof. mr. dr. Jurgen Goossens, Dr. Paulien de Winter en Mr. dr. Wubbo Wierenga.

Na afloop van het congres beschik je niet alleen over de essaybundel maar ook over praktische handvatten voor je dagelijkse praktijk om de toegang tot en zinvol contact met de overheid te verbeteren. En je rol als hoeder van de rechtsstaat concreet in te vullen.

Het definitieve programma met daarbij de aanmeldmogelijkheid volgt snel.

Meld je nu aan voor ons VJK-webinar – 13 maart 2025

Meld je direct aan

Op 1 mei 2022 is de Woo (Wet open overheid) in werking getreden. De Woo kwam in de plaats van de Wob. Er bleven zaken hetzelfde, maar er zijn ook belangrijke wijzigingen doorgevoerd.

De Woo verplicht bestuursorganen zoveel mogelijk informatie actief openbaar te maken. Dat geldt specifiek voor informatie die valt onder de zeventien informatiecategorieën die zijn vastgesteld in de Woo. Om aan een goede uitvoering van de Woo te voldoen zijn er meer disciplines nodig dan de juridische. Het vergt een heel andere manier van denken en organiseren.

Vanaf 1 november 2024 moeten bestuursorganen de eerste vijf informatiecategorieën verplicht actief openbaar maken. Het gaat om de volgende informatiecategorieën:

  • wetten en algemeen verbindende voorschriften,
  • overige besluiten van algemene strekking,
  • informatie over de organisatie en werkwijze,
  • bereikbaarheidsgegevens en
  • vergaderstukken van de Staten-Generaal.

De voorbereidingen moeten nu worden getroffen voor de nog volgende categorieën. De actieve openbaarmaking van die informatiecategorieën is ingewikkelder. Wat moeten we bijvoorbeeld aanmerken als convenant? Hoe is de samenwerking tussen de actieve en passieve openbaarheid geregeld? Op het Woo-forum van de VNG zijn bijna dagelijks nieuwe vragen en dilemma’s te lezen. Als VJK organiseren we daarom een webinar, dat toegespitst is op de gemeentepraktijk over dit onderwerp.

Patricia Van der Schot-Schröder, advocate bij Blauwborstadvocatuur, gaat o.a. in op het spanningsveld dat bestaat tussen de Wet open overheid en het zijn van advocaat ‘in en van de organisatie’. Patricia focust zich volledig op de gemeentepraktijk. En uiteraard kunnen we vooral interactief de diepte in van de Woo.

Let op: de mogelijkheid tot inschrijving sluit maandag 10 maart om 12.00 uur.

Landelijke klimaattafel voor gemeentejuristen

Donderdag 13 maart 2025 organiseren juristen van Juridisch Bureau, gemeente Amsterdam en Juristen voor een Duurzame Wereld een landelijke klimaattafel voor gemeentejuristen. We gaan het hebben over de veranderende rol van de gemeentejurist. Het programma duurt van 13.30 uur tot 18.00 uur.

We staan stil bij dilemma’s als:
🌍 Ben ik als jurist in staat om inhoudelijk juridisch advies te geven over duurzaamheidsvraagstukken?
🌍Hoe geef je als jurist invulling aan de decentrale klimaatverplichtingen die rusten op jouw gemeente? Ingegaan wordt op het rapport “Decentrale klimaatverplichtingen gemeente Amsterdam” dat binnenkort verschijnt.
🌍Wat is nodig om tot bindende klimaatdoelstellingen te kunnen komen?
 
📝 Klik op de link hiernaast voor meer informatie en aanmelden: https://lnkd.in/eFEK3seE

Omgevingswet en zorgplichten

Bij de ontwikkeling van de Omgevingswet heeft de wetgever als uitgangspunt genomen, dat een initiatiefnemer zich bewust is van zijn verantwoordelijkheid voor de fysieke leefomgeving. Bij de stelselherziening hebben hiervoor zorgplichten in het wetssysteem een uitdrukkelijke plek gekregen. Met deze zorgplichten is het volgens de wetgever in veel gevallen niet meer nodig om uitgebreide en gedetailleerde regels te stellen. Zonder gedetailleerde normstelling benadrukken zorgplichten de eigen verantwoordelijkheid van burgers en bedrijven. Met de specifieke zorglicht kan ook snel worden gehandeld bij onvoorziene situaties.

Een zorgplicht is een plicht om maatregelen te treffen door degene, die weet of redelijkerwijs kan vermoeden dat een activiteit nadelige effecten kan hebben op de fysieke leefomgeving. De Omgevingswet kent een algemene zorgplicht, een algemeen verbod en een specifieke zorgplicht. Hierbij gaan specifieke zorgplichten worden voor op de algemene. Het bevoegd gezag kan met een maatwerkvoorschrift duidelijk maken welke maatregelen er bij een specifieke situatie moeten worden genomen. In de praktijk bestaan twijfels over hoe deze nieuwe zorgplichten worden uitgelegd en gehandhaafd. Inmiddels is er al een aantal uitspraken over de uitleg en handhaving van specifieke zorgplichten verschenen. Hierbij is onder andere bepaald, dat bij handhaving het evident duidelijk moet zijn dat een zorgplicht wordt overtreden.

Lees meer via informatiepunt leefomgeving

Podcast #35 De Bedrijfsjurist

Luister nu podcastaflevering #35 van De Bedrijfsjurist waar ons bestuurslid en directeur JZ van de gemeente Utrecht, Erik Scholten sprak over:

  • De versterking van de juridische functie. Want óók bij overheden worden de juristen nog vaak te laat bij de operatie betrokken.
  • Concurrentie op de arbeidsmarkt. Bij juridische zaken werken ruim 110 juristen (waaronder 4 vastgoedadvocaten) op talloze specialismen, ook civiel. Hoe concurreert een gemeente met advocatuur en bedrijfsleven?
  • Een spiegel voorhouden aan Den Haag.
  • Complexe juridische dossiers in een politiek bestuurlijke context. Denk aan het aanwijzen van een lokatie voor sekswerk, maar ook het – gelet op de bezuinigingen – op orde houden van de rechtsbescherming van kwetsbare inwoners. Experimenteren met legal tech en AI.
De Bedrijfsjurist #35: nú te beluisteren in je favoriete podcast app ⤵️

Een oratie van Prof. mr. dr. Bald de Vries

Een  oratie van Prof. mr. dr. Bald de Vries van de Universiteit Utrecht met als titel ‘Het belang van interdisciplinariteit in een veranderende wereld’, ter gelegenheid van zijn benoeming als hoogleraar op het vakgebied Interdisciplinair juridisch onderwijs. De oratie zal alleen op persoonlijke uitnodiging fysiek kunnen worden bijgewoond. Voor alle overige geïnteresseerden is de oratie ook live te volgen via onderstaande link.

Begindatum en -tijd: 12 maart 2025 16:15
Einddatum en -tijd: 12 maart 2025 17:15

    Link tot online volgen oratie

    Nieuwe leden VJK

    Ondanks dat het jaar pas net is begonnen, hebben we in deze korte tijd alweer een aantal nieuwe VJK-leden mogen verwelkomen. We heten de gemeente Schiedam, gemeente Putten, gemeente Leidschendam-Voorburg en gemeente Meppel van harte welkom.

    Lid worden?
    Ben je medewerker van een organisatie uit de decentrale overheid en ben je geïnteresseerd in een lidmaatschap? Aanmelden kan eenvoudig via info@vjk.nl. Voor maar € 300,- per organisatie per jaar. Alle juristen of andere geïnteresseerde medewerkers van de aangesloten organisaties kunnen zo profiteren van de activiteiten van de VJK. Zo kunnen zij allen deelnemen aan webinars, studiebijeenkomsten en andere activiteiten van de VJK.

    Het VJK lidmaatschap draagt onder andere bij aan goed werkgeverschap en vergroten juridische kwaliteit en bestuurskracht. Tevens is het een vliegwielfunctie voor de samenwerking tussen alle juristen binnen de eigen organisatie.

    Meer informatie over het VJK-lidmaatschap

    Meer weten over onze bestuursleden? Volg ons op LinkedIn.

    De komende tijd schrijven al onze bestuursleden een stukje op LinkedIn ter ere van ons 25-jarig bestaan. Dit kan over uiteenlopende onderwerpen gaan. Wilt u ons bestuur dus net wat beter leren kennen? Houd dan vooral de VJK op LinkedIn in de gaten. Volgt u ons nog niet? Dan kunt u dit eenvoudig doen door te klikken op de onderstaande button.

    Volg ons op LinkedIn

    Interessante publicaties en activiteiten

    Interessante publicaties en artikelen: