Nieuwsbrief september
Lees hieronder de nieuwsbrief van september 2024Hieronder treft u onze laatste nieuwsbrief. Wilt u als eerste op de hoogte zijn van het laatste nieuws? Schrijf u dan onderaan deze pagina in voor onze nieuwsbrief.
Vereniging Juridische Kwaliteitszorg
Nr. 3 | Jaargang 2024 | Editie september
De zomervakanties zijn inmiddels weer achter de rug. Dat bekent dat iedereen weer met vol frisse moed en energie aan de slag is. Dat geldt ook voor ons, als VJK bestuur. Voor het laatste deel van 2024 liggen er zeker weer een aantal mooie plannen voor bijeenkomsten klaar waar u aan deel kunt nemen. Hierbij kunt u denken aan een studiemiddag en webinar. Wanneer hier meer over bekend is, delen we dit uiteraard direct met u. Wel kunnen we alvast melden dat de ALV dit jaar weer digitaal is en plaatsvindt op donderdag 7 november. Daarnaast delen we ook weer graag activiteiten van onze netwerkpartners. We wensen u veel plezier met het lezen van deze nieuwsbrief.
Wilt u ook een bijdrage leveren in de vorm van een artikel, blog of het delen van een evenement? Stuur dan vooral een maitje naar info@vjk.nl en we plaatsen het op onze kanalen.
Congres Jurist Doet WAT – 26 september 2024
Namens het Nederlands Genootschap van Bedrijfsjuristen (NGB) delen we graag de uitnodigingen voor het congres Jurist Doet Wat.
Steeds meer juristen houden zich in meer of mindere mate bezig met duurzaamheidsvraagstukken binnen hun dagelijkse praktijk.
Sinds de oprichting van het non-profit initiatief ‘Jurist Doet WAT’ in september 2020, streven we ernaar om met de gehele juridische sector in Nederland een actieve bijdrage te leveren aan de verduurzaming van de economie en samenleving.
Om kennis en ervaring met elkaar te kunnen delen, organiseren de initiatiefnemers, het Nederlands Genootschap van Bedrijfsjuristen (NGB) en het Onderzoekcentrum Onderneming & Recht van de Radboud Universiteit Nijmegen (OO&R), op 26 september 2024 de tweede editie van het congres ‘Jurist Doet WAT’ bij het ASR/Aegon kantoor in Den Haag
Voor wie?
Het congres is bedoeld voor alle juristen in Nederland; o.a. advocaten, notarissen, bedrijfs- en overheidsjuristen, fiscalisten, rechtswetenschappers en juristen van de rechtspraak. Deelname is gratis!
Thema’s die onder meer aan bod komen:
- Hoe kun je vanuit je juridische werk maatschappelijke verandering in gang zetten?
Hoe kan een jurist de blik verbreden van compliance naar het proactief bijdragen aan verduurzaming? - Rechten van de natuur en hoe de jurist dit vertaalt binnen het bedrijf.
- Voorbeelden van concrete lokale initiatieven op het gebied van verduurzaming en hoe juristen hieraan bijdragen.
- Wat vraagt de huidige tijd van de (ESG) jurist?
- Hoe overkom je juridische knelpunten in de huidige samenleving om verduurzaming te versnellen?
Sprekers zijn o.a.
- Janneke Juffermans, dagvoorzitter en journalist op het gebied van duurzaamheid
- Jessica den Outer, VN expert Rechten voor de Natuur en schrijver van het boek ‘Rechten voor de Natuur’
- Joyeeta Gupta, hoogleraar Milieu en ontwikkeling van het mondiale zuiden Universiteit van Amsterdam en winnaar Spinoza prijs 2023
- Bart van den Hurk, hoogleraar Klimaatwetenschappen Vrije Universiteit en covoorzitter van een klimaatwerkgroep IPCC van de VN
- Jan Willem Heinen, Co-founder & CEO Maeve Aerospace
Ook is er ruimte om ideeën en ervaringen te delen, in workshops van de klimaattafels en tijdens de paneldiscussie. Samen kunnen we concrete stappen zetten in ons eigen, juridische werkveld.
Heeft u interesse in deelname aan het congres? Meld u dan aan via deze link.
VNG Juridische 2-daagse
Tijd voor juridische kwaliteit!
Handleiding (rekenkamer)onderzoek naar naar de kwaliteit van de juridische functie
In onze vorige nieuwsbrief hebben we u al geïnformeerd over de handleiding voor rekenkamers ten behoeve van onderzoek naar de kwaliteit van juridische functie. Voor het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), mede op initiatief van de VJK, is onderzoeks- en adviesbureau Pro Facto bezig met een handleiding voor onderzoek naar juridische kwaliteitszorg (bij decentrale overheden): Tijd voor juridische kwaliteit.
Ondanks dat deze handreiking vooral bedoeld is voor rekenkamers, kan deze handleiding ook zeer nuttig zijn voor gemeentejuristen en/of (overheids)organisatie die de juridische kwaliteits(zorg) wil meten en zo nodig verbeteren.
In het najaar zal nog een bijeenkomst gewijd worden aan deze handleiding. We houden u hiervan op de hoogte via onze kanalen
Vooraankondiging ALV en jubileumcongres 2025
ALV
Wilt u onze digitale algemene ledenvergadering (ALV) dit jaar ook bijwonen? Zet dan donderdag 7 november alvast in uw agenda. We behandelen onder andere de jaarrekening 2023 en de begroting 2025. U kunt zich via hier alvast aanmelden. De bijbehorende documenten volgen een aantal weken voorafgaand de ALV per mail.
Jubileumcongres 2025
Voor de VJK is 2025 een bijzonder jaar. We mogen dan ons 25-jarig jubileum vieren en dat doen we graag met u! Dit doen wij tijdens ons jubileumcongres op donderdag 26 juni in Utrecht. Zet u deze datum ook alvast in uw agenda? Meer informatie over het exacte programma volgt snel.
De Gouden Zandlopers 2024
Op vrijdag 13 september heeft de pilot voorRecht van de Rechtspraak een Gouden Zandloper gewonnen in de categorie Access to Justice (toegang tot het recht). Onze ‘eigen’ VJK-bestuurslid Mirjam van der Sluis, Manager Innovatie en staf bij het Juridisch Bureau van de gemeente Amsterdam en winnaar Legal Counsel Award 2022, nam plaats in de jury. Ook de ons bekende Ivar Timmer, lector Legal Management & Technology aan de Hogeschool van Amsterdam en bijdrager aan VJK-webinars en congressen, was dit jaar jurylid. De Gouden Zandloper is dé vakprijs in de juridische sector die jaarlijks wordt uitgereikt. Het is voor het eerst dat een initiatief van de Rechtspraak zo’n prestigieuze prijs wint.
Handreiking strategisch juridisch opleidingsbeleid voor gemeenten
Als beroepsvereniging voor juristen werkzaam binnen de centrale overheid zijn we regelmatig betrokken bij onderzoeken en publicaties. Maar wist u dat we ook zelf een aantal handreikingen geschreven hebben over uiteenlopende onderwerpen? Eén hiervan is de Handreiking strategisch juridisch opleidingsbeleid voor gemeenten. Deze handreiking is geschreven in samenwerking met de VNG en Stichting Beroepsopleiding Gemeentejuristen (SBG). Het is beslist de moeite waard om deze handreiking door te nemen. Niet voor niets staat op de voorzijde: een slimme jurist is op de toekomst voorbereid. Doe er dus vooral uw voordeel mee!
De Omgevingswet
De Omgevingswet is nu bijna driekwart jaar in werking. Verschillende uitspraken zijn inmiddels verschenen. De meeste uitspraken richten zich met name op het overgangsrecht, waarbij de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft met het oog op de “rechtsvorming en de rechtspraktijk” in ook uiteengezet heeft welk recht van toepassing is op (vervolg)besluiten die na 1 januari 2024 worden genomen. Deze uitspraken geven goed inzicht om te kunnen bepalen welk recht van toepassing is op de vervolgbesluiten en dat het moment van inwerkingtreding van het bestemmingsplan hierbij bepalend is.
Handhaving
Bij de uitspraak van juli 2024 wordt door de Afdeling het overgangsrecht bij handhavingsbesluiten nader uitgelegd. Zo blijft bijvoorbeeld oud recht van toepassing op bestuurlijke sanctiebesluiten als vóór 1 januari 2024 een overtreding is begonnen én het bestuurlijk sanctiebesluit is opgelegd. Op besluiten op verzoeken om handhavend optreden blijft het oude recht van toepassing als vóór 1 januari 2024 een handhavingsverzoek is gedaan. Maar dit geldt in beide gevallen alleen als onder nieuw recht nog steeds sprake is van dezelfde overtreding.
Met het oog op de “rechtsvorming en de rechtspraktijk” beschrijft de Afdeling uitgebreid welk recht van toepassing is bij nieuw te nemen besluiten en andere situaties over het overgangsrecht bij handhaving. Hiervoor is ook een stroomschema ontwikkeld, die op hun website is te raadplegen.
Bopa
Ook zijn er nu al meer inhoudelijke uitspraken verschenen over de verlening van omgevingsvergunningen met afwijking van het omgevingsplan: de buitenplanse omgevingsplanactiviteit (bopa). Hierbij wordt ingegaan op aspecten zoals de evenwichtige toedeling van functies aan locaties, participatie en belangenafweging.
In de uitspraak van 12 augustus van de rechtbank Amsterdam, de zevende gerechtelijke uitspraak over de Bopa, wordt ingegaan op wat verplichte participatie inhoud (art. 16.22 lid 7 Ow). Hierbij wordt onder andere aangegeven, dat de wetgever niet heeft bepaald wanneer er (bij verplichte participatie) sprake is van onvoldoende participatie. De voorzieningenrechter neemt aan dat in die gevallen dat participatie verplicht is gesteld, de participatie wel enige betekenis moet hebben. Anders zou het verplicht stellen van participatie weinig zinvol zijn.
Het hangt vervolgens af van de aard van het project en de impact op de omgeving wat er in redelijkheid aan participatie gedaan moet worden. Het is in eerste instantie aan het college om te beoordelen of de initiatiefnemer in redelijkheid heeft kunnen volstaan met de verrichte participatie.
Vangnetregeling
Graag wijzen wij u ook op de Vangnetregeling Omgevingswet. De Vangnetregeling Omgevingswet bevat onder meer aanvullingen op de bruidsschat. Zodra gemeenten aan de slag gaan met de bruidsschat, moeten ze daar ook de aanvullingen van de Vangnetregeling bij betrekken.
Inmiddels zijn er twee Vangnetregelingen. De laatste regeling is per 1 juni 2024 inwerkinggetreden. In deze regelingen staan onder andere het de volgende onderwerpen:
- Verduidelijking van de eisen die voor de situering van vergunningvrije erf- en perceelafscheidingen zijn gesteld;
- Aanvulling op overgangsrecht voor voorbereidingsbescherming ruimtelijke bouwactiviteit: de aanvullende bepalingen regelen dat een omgevingsvergunning moet worden geweigerd als sprake is van een nog onder oud recht lopende procedure van een bestemmingsplan of inpassingsplan op grond van de voormalige Wet ruimtelijke ordening.
VNG werkgroep Next Level Gemeentejuristen: Versterking Uitvoeringskracht bij Arbeidsmarktkrapte
De VNG-werkgroep Next Level Gemeentejuristen, bestaande uit enthousiaste juristen van verschillende gemeenten, de VNG en de VJK, maakt zich sinds enkele jaren hard voor meer aandacht voor het mooie vak van gemeentejurist en het vergroten van de aantrekkelijkheid van de gemeente als werkgever voor juristen.
In het kader van het project uitvoeringskracht en arbeidsmarktkrapte is vanuit de werkgroep Next Level Gemeentejuristen een pilot gestart voor het verbeteren van de instroom van goed geëquipeerde juristen bij gemeenten.
De gemeenten Haarlem, Utrecht en Westland zijn opdrachtgever voor de pilot, waarvoor een subsidie van de VNG is ontvangen.
Als onderdeel van de pilot zal een onderzoek worden uitgevoerd in samenwerking met de Rijksuniversiteit Groningen en de Universiteit Utrecht. Het onderzoek ziet op de mogelijkheden om de gemeentelijke context meer door te laten werken in de inhoudelijke kennis en vaardigheden, die rechtenstudenten krijgen aangereikt. Onderzocht wordt of en hoe er een betere aansluiting van de rechtenopleidingen op de behoefte aan juridische kennis en kunde bij gemeenten tot stand kan worden gebracht. Aankomende juristen krijgen daarmee meer zicht op wat het inhoudt om in een politiek en beleidsmatig aangestuurde omgeving met uiteenlopende belangen te werken. Bovendien krijgen de rechtenstudenten een beter inzicht in welke functiemogelijkheden er bij gemeenten zijn en hoe gevarieerd en uitdagend het juridisch werk bij gemeenten is.
De resultaten van de pilot worden medio volgend jaar verwacht. Daarover zullen we in deze nieuwsbrief vanzelfsprekend berichten
OM stelt geen cassatie in tegen uitspraak Richard de Mos
Graag verwijzen we naar het artikel van BijzonderStrafrecht.nl. Het Openbaar Ministerie stelt geen cassatie in tegen de arresten van het gerechtshof Den Haag van 21 juni 2024 in de strafzaken tegen oud-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui en vijf ondernemers uit Den Haag (strafzaak Tyrus).
Opname in de treiteraanpak is appellabel beslui
De afdeling oordeelt, dat de opname in de treiteraanpak een appellabel besluit is. Hiertoe overweegt zij als volgt:
Ingevolge artikel 1:3 van de Awb wordt onder besluit verstaan een schriftelijke beslissing van een bestuursorgaan, inhoudende een publiekrechtelijke rechtshandeling. Opname in de treiteraanpak is bedoeld om ervoor te zorgen dat verschillende instanties beter met elkaar kunnen samenwerken om bijzondere gevallen van ernstige overlast en intimidatie in de woonomgeving tegen te gaan. Het doel daarvan is dat de openbare orde en veiligheid in Amsterdam wordt verbeterd. Als een casus voldoet aan de voorwaarden voor opname in de treiteraanpak dan wordt de casus verder onderzocht. Er wordt een kernteam gevormd, de partners in dat team maken een plan van aanpak en er kunnen acties worden ondernomen. Voorbeelden van die acties zijn onder andere buurtonderzoek, mondelinge waarschuwingen, mediation of een gebiedsverbod.
Opname in de treiteraanpak heeft verder tot gevolg dat de verschillende instanties deze informatie structureel en op grote schaal delen en daarmee de persoonsgegevens van de betrokkene verwerken. Wanneer tegen de beslissing om iemand op te nemen geen bestuursrechtelijk rechtsmiddel open staat, kan de betrokkene alleen via een verzoek tot verwijdering van na de opname verwerkte persoonsgegevens als bedoeld in artikel 17 van de AVG de rechtmatigheid van die verwerking aan de orde stellen. Omdat dit betekent dat dan al persoonsgegevens mogelijk zelfs op grote schaal zijn verwerkt en de gevolgen daarvan niet meer ongedaan kunnen worden gemaakt, is dat voor de betrokkene onevenredig bezwarend. De Afdeling is daarom thans van oordeel dat de beslissing om iemand op te nemen in de treiteraanpak om redenen van rechtsbescherming met een besluit moet worden gelijkgesteld.
Uitspraak in het geding tussen: de raad van de gemeente Utrecht en de Kroon
De raad van de gemeente Utrecht heeft met een wijziging van de Verordening kwijtschelding gemeentelijke belastingen en heffingen geregeld, dat mensen met een laag inkomen in aanmerking kunnen komen voor kwijtschelding van gemeentelijke belastingen. Dat betekent dat zij die belastingen niet hoeven te betalen. Een van de dingen waarnaar wordt gekeken bij de vraag of iemand hiervoor in aanmerking komt is de hoogte van iemands spaargeld. De Kroon heeft dit besluit van de gemeenteraad vernietigd. Tegen deze vernietiging heeft de raad beroep ingesteld bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State.
Deze zaak gaat over de vraag wat de raad van een gemeente mag beslissen over de hoogte van dit bedrag voor de inwoners van zijn gemeente. En over de vraag of de Kroon mag ingrijpen wanneer de gemeenteraad zich daarbij niet aan de regels van het Rijk houdt.
De Raad van State oordeelt het beroep ongegrond. De ongegrondverklaring van het beroep leidt ertoe, dat de vernietiging door de Kroon van het besluit van de raad in stand blijft. Dit betekent niet dat de vermogensnorm die geldt voor de kwijtschelding van gemeentelijke belastingen in de toekomst niet kan worden verruimd. Dat is evenwel aan de landelijke wetgever, die daartoe de regelgeving kan wijzigen. De raad kan daar niet op vooruit lopen.
Lees via onderstaande link de uitspraak van 11 september 2024 (ECLI:NL:RVS:2024:3674).
Volg ons op LinkedIn
Volgt u al op LinkedIn? Sinds kort hebben we een eigen pagina als bestuur om u ook via hier op de hoogte te houden van het laatste nieuws. Klik op onderstaande knop om ons te volgen.
Nieuwe leden VJK
We hebben onlangs weer een nieuw lid mogen verwelkomen binnen de VJK. Graag heten we de Gemeentelijke regeling Regio Rivierenland van harte welkom. Bent u benieuwd welke 200 organisaties uit het decentraal bestuur lid zijn van de VJK? Neem dan gerust een kijkje op onze ledenkaart.
Interessante publicaties en activiteiten
- Onze mensen over…chatbots – Faculteit der Rechtsgeleerdheid Universiteit Amsterdam
- Demonstratierecht.nl: alles over demonstratierecht
- Het menselijke element in rechterlijke besluitvorming – NJB
- RLI brengt advies ‘Met recht balanceren: juridisering in de leefomgeving’ uit – Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur
- Rapport Rekenkamer Groningen: onderzoek naar gemeentelijke vennootschappen
- De Staat van de juridische functie-gemeente Amsterdam
- Publicatie Les 100 mots du droit administratif – Benjamin Blaquière
Interessante bijeenkomsten:
- 19 september: studiemiddag over het gelijkheidsbeginsel – VAR Bestuursrecht
- 26 september: congres Jurist Doet wat
- 7 en 8 oktober: VNG Juridische 2-daagse over Gemeenten in transitie
- 12 december: VBR jaarvergadering: Anterieure overeenkomst: ‘Grenzen aan contractsvrijheid?’ – Instituut voor Bouwrecht (IBR)